วันนี้จะพาไปรู้จักกับการแช่น้ำแบบญี่ปุ่นที่เรียกว่า Onsen (ออนเซ็น) นั้น คืออะไร มีวิธีการและระเบียบการใช้สถานที่โดยทั่วไป ว่าเค้าทำกันอย่างไร อ่านแล้วแปลงร่างเป็นไกด์พาออนได้เลย
หนุ่มสาวหรือนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่ ที่ได้มีโอกาสไปถึงประเทศญี่ปุ่นแล้ว แต่ก็ไม่ได้มีโอกาสที่จะลองไปลงแช่ตัวแบบ ออนเซ็น ซึ่งถือได้ว่าเป็นไฮไลท์ของการท่องเที่ยวญี่ปุ่นเลยทีเดียว จะด้วยความเขินอาย หรืออาจจะไม่รู้ถึงระเบียบวิธีการที่ถูกต้อง หรือด้วยวัฒนธรรมที่แตกต่างกันก็ตาม แต่ขอบอกว่า กิจกรรมการเปลือยกายแช่ตัวในอ่างน้ำร้อนแบบออนเซ็นนั้น มีประโยชน์มากกว่าที่คิดไว้มากมาย
Onsen หรือ ออนเซ็น นั้นเป็นคำภาษาญี่ปุ่น แปลว่า บ่อน้ำร้อน หรืออาจหมายถึงที่พักที่อยู่รอบๆบ่อน้ำร้อนตามธรรมชาติ ตั้งแต่โบราณมาแล้ว ออนเซ็นในญี่ปุ่นนั้นก็คือสถานที่อาบน้ำสาธารณะ มีอยู่หลายรูปแบบ ทั้งในอาคารและกลางแจ้ง ที่ญี่ปุ่นจะได้ยินคำว่า Rotenbura คือ ออนเซ็นที่อยู่กลางแจ้ง ส่วนใหญ่จะถูกห้อมล้อมไปด้วยหุบเขา ลำธาร กับธรรมชาติอันสวยงาม กับอีกคำคือ Sento คือ ออนเซ็นในร่ม ในสถานที่ที่สร้างขึ้นโดยเฉพาะ เช่นในโรงแรม หรือรีสอร์ทต่างๆ หรือก็คือสถานที่อาบน้ำสาธารณะนั่นเอง
สำหรับ Onsen ในแบบดั้งเดิมซึ่งเป็นที่นิยมที่สุดนั้น จะต้องเปลือยกายออกทั้งหมด ไม่เหลือแม้แต่ชิ้นเดียว เรื่องนี้เองยังคงเป็นปัญหาสำหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติรวมถึงคนไทยด้วย แต่ในบางสถานที่ ที่ให้บริการออนเซ็น ปัจจุบันก็มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบไปบ้างแล้ว เช่นสามารถใส่ชุดว่ายน้ำลงได้ และก็จะมีอยู่ไม่ใกล้ไม่ไกลจากโตเกียวมากนัก (4 บ่อ ออนเซ็น ใส่ชุดว่ายน้ำได้)
ขั้นตอนการแช่ออนเซ็นแบบญี่ปุ่น
1.ในเบื้องต้นเมื่อตกลงเข้าไปใช้บริการแล้ว เราจะได้รับผ้ามา 3 ชนิด คือ ชุดลำลองแบบญี่ปุ่น ที่เรียกว่า ยูกะตะ, ผ้าเช็ดตัวผืนใหญ่, และผ้าเช็ดตัวผืนเล็ก <แนะนำว่าควรศึกษาการให้บริการของสถานที่นั้นๆให้ดี หรืออาจจะนำไปเองก็ได้> โดยในขั้นแรกเราต้องเปลี่ยนเป็นชุดยูกะตะเสียก่อนที่จะเข้าไปในส่วนของพื้นที่ด้านใน และเมื่อผ่านไปถึงบริเวณออนเซ็น จะมีบริการตู้ล็อกเกอร์ หรืออาจเป็นตะกร้า(แล้วแต่สถานที่) จากนั้นก็ถอดเสื้อผ้าออกได้เลยครับ เก็บเสื้อผ้าของใช้ไว้ในล็อกเกอร์ แล้วเอาผ้าผืนเล็กติดตัวไปเพียงผืนเดียว
2.บริเวณส่วนของบ่อแช่ จะมีพื้นที่อีกส่วนหนึ่งคล้ายกับห้องอาบน้ำรวม บางท่านอาจเคยเห็นในภาพยนต์มาบ้างแล้ว จะมีเก้าอี้ตัวเตี้ยๆกับฝักบัว พร้อมสบู่ แชมพูสระผม (จะนำมาเองก็ได้นะครับ) * สำคัญเลยนะครับว่า ต้องอาบน้ำชำระร่างกายให้สะอาดเสียก่อนลงแช่ในบ่อ แนะนำให้นั่งอาบบนเก้าอี้ที่เค้าจัดไว้ให้ เพื่อไม่ให้กระเด็นไปโดนเพื่อนๆที่เข้ามาใช้บริการเช่นเดียวกัน
3.เมื่อชำระล้างร่างกายเรียบร้อย ก็ถึงเวลาลงแช่กันล่ะครับ ให้เดินลงบ่ออย่างช้าๆ ให้ข้อเท้าแช่น้ำก่อนแล้วจึงไล่มาถึงหัวเข่าและหน้าอกในที่สุด เนื่องจากต้องให้ร่างกายปรับตัวเข้ากับอุณหภูมิของน้ำที่ร้อนกว่าปกติ ไม่ใช่ว่ารีบลงไปแช่ทั้งตัวในทันที (แหม..ก็เข้าใจว่าเขินๆอยู่อ่ะนะ) เพราะอุณหภูมิของน้ำนั้นอาจสูงเกินกว่า 40 องศา ในฤดูร้อน และเปลี่ยนแปลงไปในแต่ละฤดูกาล *เพิ่มเติมเกี่ยวกับอุณหภูมิ
4.สำหรับผ้าผืนเล็กที่นำติดตัวมาด้วยนั้น เราสามารถชุบน้ำและวางไว้บนหน้าผากหรือบนหัวหรือใช้โพกหัวสำหรับท่านที่ผมยาวเพื่อไม่ให้เส้นผมนั้นจุ่มลงไปในบ่อ และห้ามบิดน้ำจากผ้าลงบ่อเด็ดขาด หลังจากนั้นท่านสามารถลุกขึ้นไปอาบน้ำฝักบัวด้านบน แล้วกลับลงมาแช่ต่อจนกว่าจะพอใจได้เลย (คนญี่ปุ่นส่วนใหญ่มักจะขึ้นไปราดน้ำฝักบัวแบบเร็วๆแล้วลงมาแช่ต่อ สลับไปมา เพื่อเป็นการปิดรูขุมขนก็เป็นได้)
5.เมื่อแช่จนพอใจแล้ว จะกลับเลยหรือจะอาบน้ำก่อนก็ได้ตามสะดวก
สำหรับกฏกติกามารยาทหรือระเบียบโดยทั่วไปในการเข้าไปใช้บริการออนเซ็น ทั้งในแบบกลางแจ้งและแบบในร่มนั้นจะใกล้เคียงกัน ดังนี้
-
ห้ามถ่ายภาพ อันนี้ก็แน่นอนล่ะครับ
-
ไม่นำผ้าผืนเล็กที่นำติดตัวไปลงแช่ในน้ำ การนำผ้าลงแช่น้ำ หรือแกว่งผ้าไปมาในน้ำ เป็นกิริยาที่ไม่สมควรทำเป็นอย่างยิ่ง
-
ควรมั่นใจว่าได้ชำระล้างร่างกายเป็นอย่างดีแล้ว ก่อนลงแช่ การลงแช่ในบ่อรวม ต้องให้ความสำคัญกับข้อนี้ให้มาก
-
ท่านที่ผมยาว ควรมัดหรือเกล้าขึ้นให้เรียบร้อย และระมัดระวังไม่ให้หลุดร่วงลงไปในน้ำตลอดการลงแช่
-
ห้ามว่ายน้ำ หรือวิ่งเล่นกัน
-
ไม่ควรแอบมองตามกำแพงหรือเขตกั้นชายหญิง ในบางที่จะใช้เป็นม่านกั้น โดยสีแดงหรือชมพูเป็นของผู้หญิง สีน้ำเงินสำหรับผู้ชาย สังเกตที่ทางเข้ากันก่อนนะครับ อย่าไปแกล้งเดินผิดกันล่ะ (อันนี้คงต้องตั้งสติกันหน่อย555)
-
ห้ามผู้ที่มีรอยสักลงบ่อ ถึงแม้ว่าเราจะไม่ใช่พวกมาเฟียมาจากไหน แต่เนื่องจากคนญี่ปุ่นเชื่อว่า รอยสัก เป็นสัญลักษณ์ของพวก ยากูซ่า ซึ่งก็ไม่มีใครอยากจะยุ่งเกี่ยวด้วย และบางคนก็อาจรู้สึกว่าหมึกจากรอยสัก อาจลงมาปนเปื้อนในน้ำได้ ผู้ให้บริการจึงตัดปัญหา โดยตั้งเป็นข้อห้ามสำหรับผู้ที่มีรอยสักไปเลย แต่สำหรับนักท่องเที่ยวผู้ที่มีรอยสักไม่ได้ใหญ๋โตอะไร เดี๋ยวนี้เค้ามีแผ่นปิดรอยสักไว้ขาย ตั้งแต่ขนาดเล็กจนถึงขนาดกลางไว้บริการสำหรับออนเซ็นขนาดใหญ่บางแห่ง ซึ่งเรื่องนี้ทางรัฐบาลญี่ปุ่นเองก็ได้ช่วยรณรงค์ให้ยกเลิกกฏเกณฑ์นี้ เพื่อเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว และต้อนรับโอลิมปิกเกมส์ที่กรุงโตเกียวในปี 2020 นี้อีกด้วย
-
ต่อเรื่องรอยสักอีกซักนิด ถ้าหากมีความจำเป็นหรือไม่สะดวกประการใด เกี่ยวกับรอยสักของตน หรือไม่อยากแช่ในบ่อรวม เราก็อาจไปเข้าพักในโรงแรมขนาดเล็ก ที่เรียกกันว่า Ryokan ซึ่งจะมีห้องอาบน้ำส่วนตัวไว้บริการอยู่ด้วยได้
